Derde seizoen Factcheckers | spraakmakende tests en meer…

Britt Van Marsenille, Jan Van Looveren en Thomas Vanderveken zijn sinds dinsdag 4 januari 20.35 uur op Eén te zien met het derde seizoen van Factcheckers. Hierin gaan ze onverminderd door met hun missie: checken wat er klopt van de vele berichten, beweringen en weetjes die we dagelijks over ons heen krijgen. Factcheckers seizoen 3 telt acht afleveringen.

Derde seizoen Factcheckers

Worden lakens in hotels voor elke nieuwe klant ververst? Wordt soep echt zuur tijdens een onweer? Kan je gemakkelijk geld stelen met het systeem van contactloos betalen? Het zijn maar een paar van de vragen waarop Britt Van Marsenille, Jan Van Looveren en Thomas Vanderveken dit seizoen een antwoord proberen te vinden. Daarvoor zetten ze alles op alles: ze gooien meer dan ooit hun eigen lichaam in de strijd als proefkonijn en voeren zelf de strafste tests uit. Het trio gaat ook nu weer undercover om feiten te checken en onderzoekt enkele van de meest gestelde vragen van de kijkers.

Presentatoren testen

Britt Van Marsenille, Jan Van Looveren en Thomas Vanderveken dompelen zichzelf – en hun lichaam – helemaal onder in verschillende factchecks. Zo neemt Britt bijvoorbeeld een andere identiteit aan om op het internet als helderziende aan de slag te gaan. En dat blijkt emotioneel een zware dobber. Jan onderzoekt hoe nefast het is voor ons lichaam dat we dagelijks vele uren zittend doorbrengen. En daarbij voert hij een duurtest uit met verrassende gevolgen voor zijn eigen gezondheid.

Thomas Vanderveken

Thomas Vanderveken – die je kent van 1 jaar gratis en Alleen Elvis blijft bestaan – sluit zichzelf drie dagen na elkaar op in een piepkleine keuken die verzadigd is met vervuilde dampen. Of de kamerplanten die hij in die keuken meeneemt een zuiverend effect hebben op de binnenlucht, ontdek je in het derde seizoen van Factcheckers. “Er is al heel wat zin en onzin verteld over het effect van planten op de lucht in huis. En omdat zelfs de NASA er onderzoek naar gedaan heeft, wilde ik zelf aan den lijve ondervinden of planten nu werkelijk de lucht in huis zuiveren”, aldus Thomas Vanderveken.

Undercover

Daarnaast gaat het trio ook dit seizoen weer undercover om feiten te checken. Britt Van Marsenille, Jan Van Looveren en Thomas Vanderveken proberen als straatartiest zoveel mogelijk geld te verzamelen. Maar ze tonen ook enkele minder fraaie methodes waarmee sommige mensen aan geld trachten te komen. Zo proberen Britt en Thomas een heel nieuwe manier van zakkenrollen uit. Jan en Thomas onderzoeken ook of je eenvoudig mensen kan oplichten door hen een niet bestaand vakantiehuis te verhuren.En ze schakelen enkele jongeren in om uit te zoeken hoe gemakkelijk minderjarigen illegaal alcohol kunnen kopen.

Kijkersvragen

In het derde seizoen van Factcheckers komen, nog meer dan vroeger, kijkersvragen aan bod over de meest uiteenlopende onderwerpen. Op het einde van het vorige seizoen deed het trio een oproep naar de kijkers om van hen te horen welke berichten en nieuwsfeiten ze graag gecheckt zouden zien. Voor een van die kijkersvragen plaatsen Britt, Jan en Thomas hun eigen kledingcontainer langs de straat om te onderzoeken wat er gebeurt met de kleding die mensen in dit soort containers achterlaten. Voorts slijpen Britt en Thomas ook nog staafmixers open. Ze gaan op zoek naar bacteriën om een antwoord te geven op de kijkersvraag of er gevaarlijke smurrie kan achterblijven in die mixers. En het drietal betrekt de kijkers zelfs mee in een grootschalig onderzoek voor deze factcheck: “Slaagt echt maar één Vlaming op de vier als die opnieuw een rijexamen aflegt?”

Jan Van Looveren

Jan Van Looveren vertelt verder over de kijkersvragen. “We hebben de gekste vragen gekregen over voetpleisters, mayonaise en zelfs over onze eigen VRT. Maar vaak zag je toch heel veel vragen terugkeren, zoals dus ook over zure soep. Ja, dan onderzoeken wij dat met het grootste plezier, hé”. Presentator Jan Van Looveren leerden we kennen als acteur. Je zag hem voor het eerst in Windkracht 10, maar hij speelde ook in Team Spirit: De Serie, Zone Stad, Goesting en niet te vergeten Eddy in De zonen van Van As. De oplettende kijker zag ‘m afgelopen jaar nog in een strandbar in Beau Séjour 2. Wist je dat hij ook de stem doet van Bumbalu in Bumba?

Laatste aflevering Factcheckers seizoen 3

De laatste aflevering van Factcheckers seizoen 3 staat op de planning op dinsdag 22 februari. Jan checkt in welke mate mensen bevelen opvolgen van iemand met een uniform aan, meer bepaald een fluo hesje. Heb je echt meer gezag met zo’n hesje aan? Daarnaast onderzoeken Britt en Thomas het effect van muziek op mensen met dementie. Kan muziek voor hen helende kracht hebben? Thomas sluit zichzelf drie dagen na elkaar op in een piepkleine keuken vol vervuilde dampen. Samen met Jan zoekt hij uit of kamerplanten een zuiverend effect hebben op de binnenlucht.

Geeft een geel hesje meer gezag?

In het eerste seizoen van Factcheckers trok Jan Van Looveren een geel hesje aan om na te gaan hoe gemakkelijk je daarmee overal binnenkomt. En wat bleek: zonder veel moeite sloop hij binnen in een bioscoop, in de dierentuin en zelfs in een voetbalstadion. Dit seizoen haalt hij hetzelfde hesje weer boven voor een andere test die nog vreemder lijkt. Jan wil namelijk nagaan of een fluo hesje je zoveel gezag geeft dat je mensen de gekste dingen kan laten doen.

Op het internet wordt immers beweerd dat mensen geneigd zijn om bevelen op te volgen van iemand met een uniform aan. En dat uniform hoeft niet eens politie-uitrusting of legeruniform zijn. Zelfs een geel hesje zou al volstaan. Jan neemt de proef op de som en trekt de straat op om toevallige voorbijgangers de gekste bevelen te geven. Luisteren zij braaf en volgen ze gedwee of negeren ze Jan zijn opdrachten?

Jan van Looveren: “Mijn plan was eigenlijk heel simpel: ik zou me vermommen en dan eerst zonder hesje aan mensen op straat wat bevelen geven, zoals bijvoorbeeld ‘loop eens aan de andere kant van de straat’. Daarna, nog steeds vermomd, maar met mijn hesje aan zou ik net dezelfde bevelen geven. En dan zou ik kunnen vaststellen of mensen wel of niet mijn bevelen beter zouden opvolgen met een hesje aan.”

Is muziek een medicijn tegen dementie?

Dementie is een vreselijke aandoening waar eigenlijk (nog) geen doeltreffende medicijnen voor bestaan. Soms zorgt de medicatie die de symptomen van dementie moet afremmen, zelfs voor vervelende bijwerkingen. Muziektherapie zou volgens sommige berichten net zo efficiënt zijn als klassieke medicijnen, zonder de bijwerkingen.

Dat wil Britt Van Marsenille wel eens onderzoeken. Ze roept de hulp in van Thomas. Hij gaat onder de scanner om na te gaan welk effect muziek heeft op de hersenen. Britt trekt zelf naar het woonzorgcentrum. Ze praat er met een muziektherapeute en ontmoet verschillende mensen met dementie. En ze checkt ook in de praktijk of muziek voor hen effectief werkt als medicijn.

Britt Van Marsenille: “Dit was voor mij de beste manier om dit seizoen in schoonheid af te sluiten. De gesprekken die ik had met de patiënten en met hun familie waren ontzettend warm, maar tegelijk besefte ik ook heel hard hoe pijnlijk hun verlies is: het verlies van de man of vrouw die ze vroeger waren en die de dementie heeft weggenomen.”

Zorgen planten voor zuivere lucht in huis?

Er wordt veel zin en misschien nog meer onzin verteld over planten in huis. Zorgen ze nu wel of niet voor meer zuurstof in huis? En is het wel of niet een goed idee om planten in je slaapkamer te zetten? En waarom worden kamerplanten in ziekenhuizen soms weggehaald uit de kamer van patiënten?

Thomas Vanderveken wil voor eens en voor altijd uitzoeken hoe het nu zit met planten in huis. En dat onderzoek pakt hij heel grondig aan. Hij laat zich drie dagen na elkaar opsluiten in een kleine keuken. Zijn bedoeling: de lucht in de keuken telkens vervuilen door te koken zonder afzuigkap en te poetsen zonder verluchting. Daarna zal hij de graad van vervuiling meten van de binnenlucht zonder en met planten in de keuken. Stelt hij een verschil in vervuiling vast en hebben planten echt een zuiverend effect op de lucht in de keuken?

Thomas Vanderveken: “Ik heb op een bepaald moment echt een gasmasker moeten aantrekken om het te kunnen uithouden in die keuken. Het was echt niet normaal wat voor vieze dampen daar rondhingen.” Wist je dat het Nederlandse programma Keuringsdienst van Waarde ook een aflevering over luchtzuiverende planten heeft gemaakt?

Uit de zevende aflevering van Factcheckers seizoen drie:

Sjoemelen met ziektebriefjes

In oktober 2021 besliste de regering om ziektebriefjes voor één ziektedag af te schaffen voor werknemers van grote bedrijven en dit tot maximaal drie keer per jaar. Dat zou de administratieve rompslomp verminderen. Maar een aantal artikels op nieuwssites beweren dat het systeem misbruik zou mogelijk maken. Ziektebriefjes zouden soms ten onrechte worden geschreven voor mensen die niet ziek zijn, maar ‘gewoon’ van een dagje betaald ‘ziekteverlof’ wil genieten. Dat is niet alleen strafbaar, maar kan de maatschappij ook handenvol geld kosten.

Britt Van Marsenille en Jan Van Looveren gaan op doktersbezoek en checken of het klopt dat sommige huisartsen valse ziektebriefjes verschaffen. Jan Van Looveren vertelt: “Als er nu één iemand is, die je altijd kan vertrouwen, dan is het toch wel je huisarts zeker? Wel, ik ben daar serieus aan beginnen twijfelen toen ik op internet verschillende artikels heb gelezen over dokters die valse ziektebriefjes schrijven.”

Kledingcontainers big busines?

Belgen zijn kampioen recycleren en ook onze oude kleren krijgen makkelijk een tweede leven. Haast op elke straathoek vind je tegenwoordig wel een kledingcontainer. Maar volgens een aantal berichten in de media worden die verzamelde kleren niet zomaar weggeschonken aan minderbedeelden. Kledingcontainers zouden big business zijn. Britt Van Marsenille gaat op onderzoek. Wat gebeurt er precies met onze kleren als we ze hebben achtergelaten in een kledingcontainer? Wie verdient er aan het inzamelen van onze kleding? Hoe lucratief is dat verdienmodel? En waarom worden daarover soms geschillen uitgevochten in de rechtbank?

Maar ze wil ook de proef op de som nemen. Met de hulp van de andere Factcheckers plaatst ze een eigen FC container. Samen ontdekken we in deze aflevering hoe snel hun container gevuld raakt en wat dat opbrengt. En of er inderdaad grof geld verdiend wordt met kledingcontainers. Britt Van Marsenille vertelt: “Er ging voor mij bij deze factcheck echt een hele nieuwe wereld open. Ik had nooit gedacht dat de bedrijven die containers plaatsen, soms zelfs bij wijze van spreken vechten om ergens een kledingcontainer te kunnen neerpoten.”

Basilicum plantjes uit supermarkt groen houden

Het is velen van ons al overkomen: je koopt in de groenteafdeling van de supermarkt een frisgroen basilicumplantje, maar enkele dagen later zijn de heldergroene blaadjes helemaal verkommerd. Anderzijds staan er op het internet tal van artikels en tips om het leven van zo’n basilicumplantje weken of zelf maanden te verlengen. Britt Van Marsenille schakelt de hulp in van Wim Lybaert. Lukt het ze om de plantjes uit de supermarkt groen te houden?

“Als ik in de supermarkt langs de verse basilicumplantjes loop, laat ik me altijd verleiden om een potje of twee aan te kopen. En als ik dan thuis enkele dagen later naar die plantjes kijk, helemaal verdord en bruin, dan voel ik me altijd weer bekocht. Ik heb me altijd al afgevraagd wat ik fout heb gedaan”, aldus Britt Van Marsenille.

Uit de zesde aflevering van Factcheckers seizoen drie:

Is leeggemaakte harde schijf echt leeg?

Door het toegenomen thuiswerk werden er de afgelopen jaren niet alleen meer nieuwe computers en laptops gekocht, maar ook veel meer tweedehandsmodellen. Volgens een aantal berichten is dat niet zonder gevaar. Op oude laptops zouden immers nog veel privégegevens terug te vinden zijn, zelfs als de harde schijf vóór de verkoop werd leeggemaakt.

Dat wil Thomas Vanderveken uitzoeken en samen met Jan Van Looveren koopt hij een hele reeks gebruikte computers en laptops op zoekertjessites. Wat voor persoonlijke bestanden vinden Thomas en Jan terug? Hoeveel gegevens ontdekken ze? En hoe reageren de verkopers van de computers wanneer Jan en Thomas hen de resultaten van hun onderzoek voorleggen? Thomas Vanderveken vertelt: “Het geeft een raar gevoel om zomaar te neuzen in de persoonlijke gegevens van iemand die je helemaal niet kent.”

Kun je elektrische apparaten echt niet maken?

Als we het internet mogen geloven, dan is elektroafval een van de grootste en snelst groeiende milieuproblemen. De afvalberg van elektronische apparaten neemt wereldwijd gigantische proporties aan. Bovendien zouden veel van die toestellen nog perfect te herstellen zijn en dus onnodig blijven rondslingeren of op de schroothoop belanden. Verschillende artikels beweren zelfs dat 30% van de afgedankte elektroapparaten nog hersteld zou kunnen worden.

En dat wil Jan Van Looveren onderzoeken. Hij trekt door Vlaamse straten om afgedankte toestellen te gaan ophalen en laadt zijn vrachtwagen ook nog vol met e-waste uit de kringloopwinkel. Zo verzamelt hij al snel zijn eigen afvalberg van 100 apparaten. Die wil hij laten nakijken en zo mogelijk repareren door een team van ervaren herstellers. Kloppen de cijfers die hij op internet vond? Jan Van Looveren vertelt: “Ik had vroeger vaak het gevoel dat sommige elektrische apparaten zodanig zijn ontworpen dat je ze gewoon niet kan laten herstellen. En dat je dus gedwongen wordt om meteen een nieuw apparaat te kopen als er iets aan je oude toestel scheelt.

Is elke hond een speurhond?

Zeven jaar geleden adopteerde Britt Van Marsenille een klein bastaardhondje. Ze noemde het beestje ‘Puck’ en sindsdien zijn ze onafscheidelijk. Puck vergezelde Britt al bij tal van factchecks en maakte vorig seizoen zelfs deel uit van een onderzoek, toen Britt wilde bewijzen dat honden wel degelijk een schuldgevoel hebben. Nu krijgt Puck zelfs de hoofdrol. Online staat dat elke hond een speurhond kan worden, maar klopt dat ook? Dat wil Britt wel eens checken, want ze kan zich absoluut niet voorstellen dat die bewering ook klopt voor Puck, die helemaal geen speurneus heeft.

Met de hulp van een hondentrainster gaat Britt toch de uitdaging aan om van Puck op vijf maanden tijd een echte speurhond te maken.  Britt Van Marsenille vertelt: “Ik krijg vaak de vraag wat voor ras Puck is. Maar Puck is een bastaardhondje en dus geen rashond. Speels is ze zeker en trouw en lief. Maar speuren, dat is minder haar ding. Dus de poging om van haar een speurhond te maken, leek op voorhand al een slecht idee.”

Uit de vijfde aflevering van Factcheckers seizoen drie:

Te huur: niet bestaande vakantiewoning

Er doen heel wat horrorverhalen de ronde over vakantiegangers die in de val zijn getrapt van gewiekste oplichters. Vaak gaat het daarbij om toeristen die opgelicht werden door op een verhuurplatform een vakantiehuis te huren dat in werkelijkheid helemaal niet bestaat. De verhuurplatformen doen er zelf alles aan om zulke bedrieglijke praktijken tegen te gaan, maar toch glippen veel oplichters door de mazen van het internet. Thomas Vanderveken wil daarom nagaan hoe gemakkelijk je online een fake vakantiewoning kan verhuren. Hij probeert toeristen te lokken voor een wel heel bijzonder optrekje: een poppenhuis!

“Voor deze factcheck heb ik een vals account aangemaakt met de identiteitsgegevens van een collega. Ik moest ook foto’s posten van mijn fake vakantiewoning. Oplichters stelen daarvoor vaak foto’s van bestaande vakantiewoningen. Maar dat wilde ik toch een beetje anders aanpakken…”, aldus Thomas Vanderveken.

Helderziende worden

Een tiental jaren geleden zag je ze af en toe nog passeren op televisie: helderzienden die je live kon bellen om advies te vragen. De telefoonnummers die aan dit soort tv-shows waren verbonden, bleken een dure grap te zijn. Na een aantal klachten zijn die televisieprogramma’s dan ook afgevoerd. Maar het concept is gebleven, al is het verhuisd naar het internet. Daar zijn nog altijd tientallen websites actief die mensen advies aanbieden van helderzienden. En die sites maken nog altijd gebruik van dezelfde dure 0907-nummers als de tv-programma’s van vroeger. Veel van die sites lijken ook voortdurend op zoek naar nieuwe helderzienden en paragnosten om hun ‘personeelsbestand’ uit te breiden.

De drempel om als helderziende aan de slag te gaan bij dit soort sites lijkt zo laag te liggen dat Britt Van Marsenille dit wil testen: kan je ook zonder enige ervaring of achtergrond toch aanvaard worden als medium op een astrologiesite? Undercover probeert ze aangenomen te worden en nadien ook effectief te werken als online helderziende. En dat is voor haar een zware emotionele dobber, zo blijkt. “Zelden is een factcheck zo onder mijn huid gekropen als toen ik besloot om helderziende te worden”, aldus Britt Van Marsenille. Wist je trouwens dat zij haar carrière als Ketnet-wrapper is begonnen?

Zure soep na onweer?

Het is een hardnekkige volkswijsheid die van generatie op generatie wordt doorgegeven: soep wordt zuur tijdens een onweer. Om eens en voor goed te checken of dat klopt, gaat Jan Van Looveren ‘stormchasen’. Met drie potten verse soep in de koffer gaat hij op jacht naar donder en bliksem. En daarbij laat hij zich omringen door de beste adviseurs. Frank Deboosere moet hem naar de perfecte storm loodsen. Thomas staat voor hem klaar als copiloot en hij schakelt zelfs een oude bekende in om hem te helpen bij deze hilarische factcheck. Jan Van Looveren vertelt: “Het klinkt gek, maar dit was zo mogelijk de moeilijkste factcheck die ik ooit heb moeten uitvoeren. Ik heb echt wel enkele krachttoeren moeten doen in mijn poging om een onweer te pakken te krijgen.”

Uit de vierde aflevering van Factcheckers seizoen drie:

Fraude bij contactloos betalen

Door de coronacrisis zit contactloos betalen in de lift. Je moet dan immers geen pincode ingeven en dus ook geen contactoppervlak aanraken. Het is voldoende om je bankkaart bij een betaalautomaat te houden om een betaling uit te voeren. Maar Duitse media beweerden eerder al dat die manier van betalen digitale fraude mogelijk maakt. Het zou voor moderne ‘zakkenrollers’ volstaan om een draagbare betaalautomaat dicht genoeg in de buurt te houden van iemand met een bankkaart om geld van diens rekening te halen.

Britt Van Marsenille wil de proef op de som nemen en dat samen met Thomas Vanderveken op straat gaan testen bij nietsvermoedende voorbijgangers. Zal het hen lukken om met een draagbare betaalautomaat net zo snel en handig te zakkenrollen als de Duitse media beweerden? “Thomas en ik trokken in het eerste seizoen van Factcheckers al de straat op om te leren zakkenrollen. En eigenlijk is dit een hedendaagse versie van zakkenrollen. Want onze tactiek was precies hetzelfde: mensen afleiden om hen ondertussen te bestelen, maar dan met de modernste hulpmiddelen. Best wel spannend en een beetje eng tegelijk.”

Deepfake video’s

Tegenwoordig circuleren op het internet deepfake video’s van haast iedere bekende medemens en over de meest uiteenlopende onderwerpen. Wat ze gemeen hebben, is dat ze helemaal fictief zijn en volledig gecreëerd werden met artificiële intelligentie. Ze zijn zo goed gemaakt dat ze bijna niet te onderscheiden zijn van echte video’s. En dat is meteen ook de vraag die Jan Van Looveren en Thomas Vanderveken zich stellen: geloven mensen effectief dat zulke deepfake video’s echt zijn?

Om dat uit te zoeken, besluiten ze zelf een deepfake video te maken, met de hulp van Chris Umé, Vlaming en wereldautoriteit op het gebied van deepfakes. Het plan van beide Factcheckers is simpel: Thomas maakt een deepfake video met Jan in de hoofdrol zonder dat Jan hieraan meewerkt en Jan doet iets gelijkaardigs met een deepfake Thomas in de hoofdrol. Kunnen ze met succes hun deepfake video’s op Vlaanderen loslaten? En lukt het hen om de Vlaming hiermee beet te nemen? Thomas Vanderveken vertelt: “Jan en ik hebben elk de deepfake video’s gepost op verschillende kanalen op het internet. Ik ben echt geschrokken van de vele reacties daarop en dan heb ik het niet alleen over het aantal maar ook over wat er geschreven werd en nog meer zelfs door wie die reacties geschreven werden.”

Schatten vinden met een metaaldetector

Officieel heten ze ‘metaaldetectoristen’, maar meestal worden ze ‘schattenjagers’ of ‘moderne strandjutters’ genoemd: mensen die met een metaaldetector op zoek gaan naar waardevolle spullen onder de grond. Hun aantal is de afgelopen jaren flink toegenomen. Misschien door toedoen van opvallende krantenkoppen als ‘Familie graaft schat op van Hendrik VIII’. Zoiets spreekt tot de verbeelding natuurlijk.

Alleszins ook tot de verbeelding van factchecker Jan Van Looveren. Hij wil wel eens nagaan of je met zo’n metaaldetector in de hand effectief rijk kan worden. En hij overtuigt de andere Factcheckers om hem te helpen bij zijn onderzoek. Alle drie gaan ze op hun eigen manier op schattenjacht: Jan trekt naar de Kempense velden, Britt gaat metaalvissen in de Westhoek en Thomas gaat strandjutten aan zee. Jan Van Looveren vertelt: “Ik heb een aparte hobby leren kennen, een hobby waar een heel specifieke wetgeving rond bestaat, en een hobby bovendien die niet zonder gevaar is. Want de kans bestaat altijd dat je als metaaldetectorist een bom opgraaft.”

Uit de derde aflevering van Factcheckers seizoen drie:

Chocolade & kinderarbeid

Chocolade behoort tot onze nationale trots. ‘Belgian chocolates’ zijn tot ver buiten onze landsgrenzen bekend en geliefd. Maar de lekkernij heeft misschien wel een bittere nasmaak, want volgens diverse recente berichten zouden massaal veel kinderen in Afrika in mensonwaardige omstandigheden moeten helpen bij de oogst van cacaobonen voor de productie van chocolade voor de westerse markt. Thomas Vanderveken is zelf een groot chocoladeliefhebber en wil uitzoeken of er ook kinderarbeid gemoeid is met de productie van chocolade die wij hier in België kopen en eten. Hij valt daarbij van de ene verbazing in de andere. Antwoorden krijgen van de grote chocoladefabrikanten blijkt bovendien geen eenvoudige opdracht.

Verborgen camera op cacaoplantages

Daarom schakelt Thomas een informant in die voor hem naar enkele Ghanese cacaoplantages trekt met een verborgen camera. Levert dat ook echt harde bewijzen op? Is er een link tussen kinderarbeid in Afrika en chocoladeproducten in Belgische winkels? En kunnen we na dit onderzoek nog steeds trots zijn op Belgische chocolade? “Ik weet dat ik met één factcheck de wereld niet zal kunnen veranderen. Maar kinderarbeid.. sorry, daar kan je niet blind voor zijn. En als het waar is dat wij chocolade eten die gemaakt is met kinderarbeid, dan zou ik voortaan wel twee keer nadenken voor ik nog eens een reep koop. Dus ik moest voor eens en voor altijd uitzoeken hoe dat nu precies zit”, aldus Thomas Vanderveken.

Is veel zitten slecht voor de gezondheid?

Jan Van Looveren vindt van zichzelf dat hij een bezige bij is en geen ‘zittend gat’ heeft. Maar hij heeft al wel op verschillende sites gelezen dat de gemiddelde Vlaming dagelijks (te) veel uren zittend doorbrengt, met nefaste gevolgen voor de gezondheid. Te veel zitten wordt her en der zelfs omschreven als ‘het nieuwe roken’. Daar wil de presentator wel eens voor gaan zitten. In samenwerking met de universiteit van Hasselt onderzoeken de Factcheckers of zij minder of net meer uren zittend doorbrengen dan de gemiddelde Vlaming.

Effect van veel zitten

Maar Jan Van Looveren gaat nog verder. Hij gooit zijn eigen lichaam en zijn gezondheid helemaal in de strijd om een sluitend antwoord te krijgen op de vraag wat nu precies het effect is van veel zitten op onze gezondheid. Het wordt een verrassende test met alleszins al een opvallend effect op Jan zijn humeur. “Ik heb bij deze factcheck tot wel 14 uur per dag gezeten. Dat klinkt misschien plezant, maar het is echt niks voor mij. Die test, dat was echt afzien.”

Eieren uit supermarkt uitbroeden

Op het internet verschijnen geregeld berichten die te gek lijken voor woorden. Maar af en toe is er toch zo’n ‘broodjeaapverhaal’ dat de Factcheckers te mooi vinden om er niets mee te doen. Zoals het verhaal van een Zweedse vrouw die een ei zou hebben uitgebroed uit de supermarkt. Kan dat echt? Dat wil Britt Van Marsenille wel eens uitzoeken. Met een mix van ongeloof en fascinatie koopt ze een aantal eieren in de supermarkt en probeert ze die met een broedmachine uit te broeden. Ze gaat ook te rade bij een professionele kippenbroeierij. Is Britt uiteindelijk ook ‘mama’ geworden van een kuikentje? Of bleef het bij vergeefse ‘moed en volharding’?

Kuikentjes?

“Ik heb altijd al heel graag kippen in mijn tuin gehad en ik dacht: als je dat wil, dan moet je kuikentjes kopen bij een kweker. Maar als je eieren zelf ook zou kunnen uitbroeden en daarvoor gewoon naar de supermarkt kunt gaan, dat zou toch de max zijn! Wel dat heb ik dus geprobeerd en geprobeerd en nog eens geprobeerd. Maar of het ook gelukt is, dat kan ik nu nog niet verklappen”, aldus Britt Van Marsenille.

Uit de tweede aflevering van het derde seizoen Factcheckers:

Alcohol kopen als minderjarige

Omdat alcohol nefast is voor de geestelijke en lichamelijke ontwikkeling van jongeren, is het sinds 2009 verboden om alcohol te verkopen aan al wie jonger is dan 16 jaar. Voor sterke drank, zoals whisky, gin of wodka, geldt het verbod zelfs tot 18 jaar. Toch bleek in 2018 uit verschillende controles dat minderjarige jongeren nog altijd probleemloos alcohol konden kopen. Omdat daar uitvoerig over werd bericht in de kranten, zou je verwachten dat de winkeliers strenger zijn gaan toekijken op de verkoop van bier, wijn of sterke drank. Maar klopt die veronderstelling ook? Hoe moeilijk of makkelijk is het vandaag voor minderjarigen om alcohol te kopen?

Jongeren gaan undercover

Britt Van de Marsenille, Jan Van Looveren en Thomas Vanderveken nemen de proef op de som en schakelen de hulp in van zes tieners, jonger dan 16 jaar. Voorzien van een verborgen camera proberen zij aan de kassa en via de selfscan in supermarkten en in nachtwinkels alcohol te kopen. Britt Van Marsenille vertelt: “We hebben al wel vaker undercover onderzoek gedaan bij Factcheckers. Maar dit was wel de eerste keer dat we daarvoor ook jongeren hebben ingeschakeld. Natuurlijk lag de volledige verantwoordelijkheid van dit onderzoek bij ons, maar toch moesten we ook heel erg vertrouwen op die zes tieners. En ik moet zeggen: die hebben dat ongelooflijk goed gedaan. Ik was zwaar onder de indruk… en niet alleen van hun prestatie trouwens.” Wist je trouwens dat Britt Van Marsenille ook kinderboeken heeft geschreven?

Staafmixer smurrie

Je hebt het misschien zelf ook al eens gemerkt als je aan het koken bent: soms druipt er een bruin goedje uit een staafmixer die je al jaren gebruikt. Thomas Vanderveken zoekt in deze reportage uit waar die smurrie vandaan kan komen, wat erin zit en of het ook gevaarlijk kan zijn als zo’n bruine smurrie in je eten belandt. Hij haalt voor dit onderzoek de slijpschijf boven en legt de binnenkant van een aantal gebruikte staafmixers open.

Staafmixers open slijpen…  

“We hebben op het einde van het vorige seizoen een oproep gelanceerd bij onze kijkers om te weten te komen welke onderwerpen zij graag hadden wilden laten factchecken. Voor één van de reacties die we daarop hebben gekregen, heeft Britt samen met mij een hele stapel staafmixers open geslepen. En ik moet zeggen: ik ben zelf toch geschrokken van wat je daar allemaal aantreft”, aldus Thomas Vanderveken.

Rijk worden als straatartiest

Iedereen kent ze wel: muzikanten, levende standbeelden en acrobaten die op een zomers plein of een drukke winkelstraat het beste van zichzelf geven in de hoop een centje te kunnen bijverdienen. En met dat spreekwoordelijke centje valt het misschien nog wel goed mee. Zo beweerde een Nederlandse straatartiest op amper drie weken tijd 2.500 euro bij elkaar te hebben gespeeld. Dat lijkt gemakkelijk verdiend. Zo denkt Jan Van Looveren er ook over en daarom trekt hij als clown de straat op. Hij overtuigt zijn co-presentatoren om hem te helpen bij zijn onderzoek. De drie factcheckers proberen onafhankelijk van elkaar zoveel mogelijk geld te verzamelen met hun straatact. Thomas Vanderveken wordt voor één dag straatpianist en Britt Vanmarsenille tovert zich om tot levend standbeeld.

Jan Van Looveren als straatartiest

Jan Van Looveren vertelt over zijn optreden als straatartiest: “Mijn respect voor straatartiesten is met deze factcheck alleen maar groter geworden. Ik heb zelf ondervonden hoe moeilijk het soms kan zijn om een perfecte act te brengen, voldoende publiek te lokken en er ondertussen ook nog eens voor te zorgen dat de mensen geld geven.”

Uit de eerste aflevering van het derde seizoen Factcheckers:

Hoeveel chauffeurs slaan voor nieuw rijexamen

De Factcheckers lazen in een aantal krantenartikelen dat amper één chauffeur op de vier zou slagen voor het rijexamen als die dat opnieuw zou afleggen. Dat zou betekenen dat 75% van alle automobilisten, mensen mét een rijbewijs, de verkeersregels niet voldoende meer kennen. Maar klopt die straffe bewering wel? Jan van Looveren neemt de proef op de som en organiseert een grote test. Daarvoor nodigt hij maar liefst 100 Vlaamse chauffeurs uit – onder wie ook Britt en Thomas – om in een examencentrum een officieel rijexamen af te leggen. Hoeveel procent van deze automobilisten slaagt in het theorie-examen en hoeveel van hen leggen nadien ook nog met succes een praktijkexamen af? Worden de verrassende cijfers uit de krantenartikelen bevestigd of net weerlegd?

Rijbewijs afhalen zonder examen

“Tot 1968 kon je je rijbewijs gewoon afhalen in het gemeentehuis, zonder examen! Pas vanaf 1969 kwam daar een theoretisch examen bij en sinds 1977 moet je ook een praktisch rijexamen afleggen. Sinds 2018 is er een verplichte extra opleiding die je moet volgen, zes tot negen maanden na het behalen van je rijbewijs. Maar een algemene opfrissing voor alle chauffeurs waarbij de verkeersregels nog eens worden herhaald, dat bestaat (nog) niet in ons land”, aldus Jan Van Looveren.

All you can eat

Ze lijken een typisch Amerikaans concept, maar ook in ons land tref je ze in groten getale aan: all-you-can-eat-restaurants. Zeker tijdens de kerstvakantie zijn ze enorm populair met een concept dat even eenvoudig als aantrekkelijk lijkt: zoveel eten als je kan voor een vast bedrag. Toch vraagt Jan zich af of een etentje met zo’n à-volonté-formule wel zo interessant is als je zou denken. Kan je een all-you-can-eat-restaurant verslaan; kan je er meer eten dan waarvoor je betaalt? 

Eetkampioen

Om dat te testen, nodigt Jan zijn collega’s Britt en Thomas uit voor een gezellig avondje volproppen. Samen proberen ze te winnen van het restaurant. Jan Van Looveren vertelt: “Voor deze factcheck heb ik tips gevraagd aan een eetkampioen die meer dan 20 frikandellen verorbert op een uur tijd! Maar dan nog was het een hele uitdaging om het restaurant te kloppen. Ik heb nadien twee dagen bijna niets gegeten.”

Hoe schoon zijn lakens in hotel?

Als je op hotel gaat, mag je ervan uitgaan dat je propere handdoeken, een gepoetst toilet en vers beddengoed krijgt in je kamer. Of niet? Op het internet circuleren alleszins veel klachten over hotels die dat niet zouden doen. Slapen in de lakens van de vorige bezoeker? Het is nauwelijks te geloven! En net omdat het zo ongeloofwaardig lijkt, trekken Britt Van Marsenille en Thomas Vanderveken op onderzoek uit.

Is beddengoed ververst?

Undercover boeken ze hotelkamers in zes van de grootste en bekendste hotelketens van ons land. Ze brengen daar eenvoudig te verwijderen markeringen aan die met het blote oog niet te zien zijn, maar wel tevoorschijn gebracht kunnen worden met een speciale lamp. s‘ Anderendaags keren ze terug naar diezelfde kamers. Wat was het resultaat? Kunnen ze met hun speciale lamp markeringen blootleggen op de lakens en zo aantonen dat het beddengoed niet ververst werd voor een nieuwe gast?

Britt Van Marsenille

Britt Van Marsenille vertelt: “We hebben zes kamers gereserveerd op een valse naam. Met een smoes en een andere valse naam hebben we exact dezelfde kamer opnieuw geboekt voor de dag nadien. Zo konden we eerst met een speciale stift onzichtbare sporen achterlaten om dan de volgende dag te checken met een speciale lamp of al die sporen weer verdwenen waren.”

* Let op: we werken in onze artikelen met affiliate links, waarbij we je verwijzen naar partners waarvan wij denken dat ze interessant voor jou zijn of aansluiten bij dit artikel. Wil je VlaamsKijken steunen, klik hier en ontdek alle mogelijkheden op een rijtje.

Altijd op zoek naar leuks om te kijken:

4 januari 2022 /

Acteur