Schaal van Pascale (Naessens): deze deelnemers en Kürt Rogiers

De Schaal van Pascale werd vanaf begin september 2022 uitgezonden bij VTM. Wie kneedt en draait zich tot de beste pottenbakker van België? We zien het in de show, die wordt gepresenteerd door Kürt Rogiers met in de jury naast Pascale Naessens, Tortus (Eric Landon) en Rudie Delanghe. Ontdek hier alles over het programma en De Schaal van Pascale-deelnemers, waaronder de helaas recent overleden An Helsen.

Update 10 november 2022: Deelneemster An Helsen is begin november 2022 helaas overleden. In dit artikel lees je meer over An Helsen en de andere deelnemers aan De Schaal van Pascale.

Keramiek

In de nineties was er de stomende scène in de film Ghost, maar nu is keramiek ook écht hotter dan ooit. Steeds meer (jonge) Vlamingen vinden een zen-moment in het pottenbakken en gaan creatief aan de slag met klei. Een hype die binnenkort ook voor spanning, amusement en verwondering zorgt bij VTM.

De Schaal van Pascale

In het gloednieuwe programma De Schaal van Pascale gaat host Kürt Rogiers samen met Pascale Naessens en haar co-juryleden Tortus en Rudie Delanghe op zoek naar de beste pottenbakker van Vlaanderen. Een zoektocht waarin creativiteit, authenticiteit, detailwerk, durf, verbazing, emotie en een dosis good luck centraal staan in een adembenemende en inspirerende arena.

Kürt Rogiers

Kürt Rogiers vertelt: “Het is ongelofelijk hoe een hype het is, het lijkt wel alsof iedereen aan het pottenbakken is. Aanvankelijk had ik niets met pottenbakken, maar na die zes weken ben ik een grote fanatiekeling geworden. Met het kneden van de klei en het ‘billenkletsen’ nadien heb ik mijn dada alvast gevonden (lacht). En wie weet slaat heel Vlaanderen binnenkort nog massaler aan het ‘draaien’, ‘gieten’ en ‘lappen’. Ik heb er ontzettend veel zin in!” We kennen Kürt Rogiers natuurlijk ook uit Familie en zagen hem eerder in LEGO Masters (nu met Andy Peelman als presentator). Verder zijn we benieuwd naar Het Donkere Spiegelbeeld

Pascale Naessens en pottenbakken

Wie keramiek zegt, zegt Pascale Naessens. Met haar Pure-servieslijn groeide Pascale uit tot de koningin van de keramiek in ons land. Als keramiste bouwde ze een internationale carrière uit en haar servies staat zowel in de Vlaamse huiskamers als in gerenommeerde sterrenrestaurants op de tafel. Het hart van Pascale loopt over van pottenbakken en daarom gaat ze op zoek naar het pottenbakkerstalent in Vlaanderen. Ze is de geknipte vrouw om de kandidaten te coachen en te beoordelen om tot de mooiste resultaten te komen.

Pascale Naessens

Pascale Naessens – die we allemaal als kookboekenschrijfster kennen – vertelt over De Schaal van Pascale. “Iedereen is aan het pottenbakken en dat is niet toevallig. Het is ook gewoon écht leuk. Mensen zitten tegenwoordig met zoveel in hun hoofd. Tijdens het pottenbakken zit je met je handen in de aarde en kan je creatief zijn, ik denk dat daar nood aan is. Ik vind het fantastisch om met die aarde-elementen te kunnen spelen, daarmee iets te maken en thuis daaruit te eten. Dat is toch een aparte ervaring. In De Schaal van Pascale gaan we mensen week na week uitdagen, want uiteindelijk zijn we op zoek naar de beste allround pottenbakker. Het wordt een heel leuk en aanstekelijk avontuur!”

We kennen Pascale Naessens natuurlijk ook als vrouw-van Paul Jambers; zijn nieuwe programma Back to the 90’s staat na De Schaal van Pascale geprogrammeerd.

Jury De Schaal van Pascale

Pascale wordt bijgestaan door twee gerenommeerde experts: de Vlaamse grootmeester van de keramiek Rudie Delanghe en de Amerikaanse Instagram-sensatie met 1,1 miljoen volgers, Tortus. We stellen ze hieronder aan je voor.

Rudie Delanghe 

Keramiek is de rode draad door het leven van Rudie Delanghe. Hij verdiende zijn sporen als docent en nog steeds volgen ‘s lands beste keramisten les bij hem. Rudie Delanghe is een doorwinterde keramist en een echte autoriteit. Vanuit zijn thuisbasis in het Franse Carcassonne geeft hij zijn jarenlange ervaring door via draaiworkshops. Rudie verwacht veel van de deelnemers in De Schaal van Pascale en zijn lat ligt bijzonder hoog. “Het belangrijkste in keramiek is dat er karakter in de stukken zit”, klinkt het. “Pottenbakken is mijn leven. Mijn lat ligt dus zeer hoog.”

Tortus (Eric Landon)

De Deens-Amerikaanse Eric Landon staat internationaal bekend als Tortus. Hij is een hippe keramist die ervan houdt om te spelen met vormen. Tortus begon op 16-jarige leeftijd met keramiek en won er verschillende awards mee. Hij wil een inspiratiebron zijn voor jonge mensen en geeft workshops van in L.A. tot in Japan. Hij stampte zijn eigen keramiekstudio Tortus Copenhagen uit de grond en opent in september een studio in Londen. In 2015 won hij de Deense Design Award for Craftsman of the Year. “For me, the beauty is really in the details”, klinkt het bij Tortus. Hij wil de kandidaten tot het uiterste zien gaan op vlak van creativiteit en techniciteit.

Deelnemers De Schaal van Pascale

Voor De Schaal van Pascale kregen acht kandidaten een intense masterclass van Pascale, Rudie en Tortus om zich helemaal klaar te stomen voor de wedstrijd. Wie kneedt en draait zich tot de strafste pottenbakker van het land én gaat naar huis met de trofee van De Schaal van Pascale? In de eerste aflevering zien we in ieder geval dat de lat hoog ligt en dat sommige werken de jury echt van hun sokken blazen. Maak kennis met De Schaal van Pascale deelnemers: An Helsen, Stephan Jespers, Sofie De Cleene, Lucas van Hooreweghe, Julie Van Aelst, Jean-Yves De Wever, Frederic Luyckx en Anaïs Monteyne.

An Helsen

De 53-jarige An Helsen uit Sombeke is binnenhuisarchitecte van opleiding, maar baat al enkele jaren een eigen filiaal uit in de verkoop van keukens (namelijk Kvik Lochristi). Daarnaast heeft ze Keramiek De Garage. An Helsen houdt van koken en dankzij de recepten van Pascale Naessens verloor ze maar liefst 25 kg. Breien, tekenen, poppenkleertjes naaien, aquarellen: als kind was An altijd al creatief bezig.

Drie jaar geleden volgde ze een workshop pottenbakken in Frankrijk. Ze kocht een oven en een draaischijf, en begon te oefenen in haar garage. Ondertussen is keramiek haar allergrootste hobby. Ze draait het liefst van al grote schalen. In november overleed Ans hondje Arthur en dat verdriet draagt ze nog altijd met zich mee. Haar deelname aan De Schaal van Pascale is voor een stuk ook een eerbetoon aan hem, want Arthur lag altijd naast haar draaischijf terwijl ze aan het pottenbakken was.

An Helsen: “Ik ben een autodidact en zit al drie jaar in mijn garage te draaien en te draaien. Technisch ben ik misschien niet zo onderlegd als mijn concurrenten. Maar ik ben wel An he…”

Stephan Jespers

Hoe hij later zijn brood wilde verdienen wist Stephan Jespers als 6-jarig jongetje nog niet. Wel dat hij dat brood later zelf wilde máken. En dus startte hij een bakkersopleiding en ging hij aan de slag als bakker. Een drukke en stressvolle job. Na een woelige periode zei Stephan Jespers de bakkerswereld vaarwel en momenteel werkt de 37-jarige uit Sint-Lenaarts als koerier.

Zijn liefde voor keramiek is in 2017 ontstaan dankzij zijn andere passie: bonsaiboompjes. Hij zag een handgemaakte pot en dacht: dat kan ik beter. Stephan volgde een aantal lessen en schoolde zichzelf bij. Hij specialiseerde zich in het maken van bonsaipotten en krijgt ondertussen ook vragen uit het buitenland om er te maken. Zijn grote droom is om van pottenbakken zijn job te maken.

Stephan Jespers: “Als ik iets doe, wil ik het goed doen. Punt. Ik hoop dat kneden mij een voorsprong zal geven. Daar ben ik goed in dankzij mijn vorig leven als bakker-patissier.”

Sofie De Cleene

De 28-jarige Sofie De Cleene ui Gent is een creatieve duizendpoot en laat die creativiteit elke dag de vrije loop in haar job als illustrator. Ze is al twaalf jaar samen met haar vriend Yann, haar high school sweetheart. Sofie heeft verschillende hobby’s. Ze is barista, houdt van planten en natuurlijk ook van keramiek, waar ze al drie jaar mee bezig is.

De potten die ze maakt zijn artistiek en Sofie De Cleene probeert er ook telkens de nodige humor aan toe te voegen. Ze maakt graag voorwerpen die meerdere functies hebben, zoals een vaas die bijvoorbeeld ook een eierdopje is. Sofie kiest ervoor om haar eigen ding te doen en geeft er steevast een eigen, grappige en speelse draai aan.

Sofie De Cleene vertelt: “Ik ben geen klassieke keramiste. Ik maak nooit twee keer hetzelfde en weeg nooit af. Ik hoop dus dat er in De Schaal van Pascale gelijke dingen uit de oven gaan komen.”

Lucas Van Hooreweghe

Lucas Van Hooreweghe van Lucas Pottery is 30 jaar en woonachtig in Deinze. Hij is eerkracht in het middelbaar onderwijs, waar hij de vakken Beeld en Artistieke Vormgeving geeft. Ook naast zijn job is hij een erg bezige bij. Lucas Van Hooreweghe heeft namelijk tal van hobby’s: van houtbewerking tot aquarel of workshops kalligrafie.

Lucas Van Hooreweghe is nog maar enkele maanden bezig met pottenbakken. Lucas heeft altijd een hoofd vol ideeën en hoopt om zeer verrassende stukken te kunnen presenteren aan de jury. Zijn ouderlijk huis staat vol keramiek, want ook Lucas’ mama is al tien jaar lang een fervente pottenbakster.

“Ik hou van risico’s nemen. Ontploft mijn werk, dan ontploft het maar. Dan ga ik er wel uit met een bang”, aldus Lucas Van Hooreweghe.

Julie Van Aelst

Julie Van Aelst (37, uit Genk) ging op haar zeventiende een jaar op uitwisseling naar Amerika en startte nadien haar studies Beeldende Kunsten in Antwerpen, waarbij er een wereld voor haar openging. Na een rondreis van vier maanden door Amerika verhuisde ze naar Limburg, waar ze les begon te geven aan de Academie van Genk. Ze geeft Animatiefilm aan jongeren van 8 tot 18 jaar.

Daarnaast geeft Julie Van Aelst workshops keramiek, haar grootste passie. Ze houdt van krachtige vormen en kleuren. Als kind was ze altijd al creatief bezig en deed ze niets liever dan met de handen in de modder spelen of zandkastelen bouwen. Julie’s grote droom is om een eigen keramieklijn te kunnen starten.

Julie Van Aelst vertelt: “Ik ben wel competitief. Van kinds af aan al. Ik speelde ook altijd vals tijdens het kaartspelen met mijn zus omdat ik wou winnen (lacht).”

Jean-Yves De Wever

De 46-jarige Jean-Yves De Wever is ook één van de deelnemers aan De Schaal van Pascale. Hij is een Brusselaar die twintig jaar geleden de liefde volgde richting Kortrijk. Hij baat al vijftien jaar een eigen juwelen- en accessoirewinkel voor dames uit: Plein30 in Kortrijk.

Jean-Yves De WEver begon met pottenbakken in 2021 en was meteen verknocht aan de klei. Hij kocht een eigen draaischijf, maar heeft nog geen eigen, ingericht atelier. In een klein huisje in Italië wil Jean-Yves op termijn graag workshops keramiek geven. Qua stijl houdt Jean-Yves De Wever van strak en modern, maar hij kan het niet laten om extraatjes toe te voegen om zijn werk extra glans te geven. Hij is erg creatief en wil zich volledig smijten in De Schaal van Pascale.

“Keramiek is echt een verslaving geworden. Als ik ga slapen zie ik de klei draaien en draaien en draaien. Het is een soort drugs geworden”, zegt Jean-Yves De Wever.

Frederic Luyckx

De 23-jarige Frederic Luyckx uit Kapellen is slager en daarnaast al twee jaar bezig met keramiek. Als kind had hij al een grote fascinatie voor plasticine en daarmee maakte hij zelf zijn eigen speelgoed. Zo is Frederic Luyckx begonnen met het beeldhouwen van klei, dat verder uitgroeide tot het maken van allerlei huishoudartikelen zoals tassen en servies. In zijn garage toverde Frederic een vierkante meter om tot atelier. Hij plaatste zijn draaischijf achter een douchegordijn, verstopt tussen de wasmachine, de droogkast en zijn auto.

Hoewel het voor Frederic Luyckx een droom zou zijn om voltijds als keramist aan de slag te kunnen, blijft het voorlopig bij een hobby. Zijn creativiteit kan hij alsnog kwijt in de beenhouwerij, waar hij er een erezaak van maakt om de mooiste blinde vinken te vormen of de beste gourmetschotels te dresseren. 

Frederic Luyckx: “Ik ben iemand die all over the place is. Behalve in het pottenbakken. Als ik achter mijn wiel zit kan ik de structuur vinden die ik nodig heb.”

Anaïs Monteyne

Anaïs Monteyne (29 jaar uit Sint-Amandsberg) kun je al kennen van Jieske Keramiek. Ze werkt daarnaast als administratief medewerker bij Stad Gent. Ze volgde een opleiding tot meubelmaker en verbouwde samen met haar vader haar eigen huis. Die woning ademt nog steeds het artistieke verleden van haar opa: kunstenaar Roland Monteyne, die bekendstaat voor zijn surrealistische en sensuele beeldhouwwerken.

Naast meubels maken behoren ook tekenen en groenten kweken tot Anaïs’ hobby’s. En natuurlijk ook pottenbakken, waar ze zich de voorbije vier jaar in verdiepte. De potten die ze maakt kenmerken zich door een strakke afwerking en verrassend kleurgebruik. 

Anaïs Monteyne zegt: “Mijn grootvader was een kunstenaar. Ik droom ervan om ooit op mezelf creatief bezig te kunnen zijn en me daarin te ontwikkelen. Wat hij gedaan heeft, daar kijk ik echt naar op.”

Aflevering 1 De Schaal van Pascale

Kürt Rogiers en de jury verwelkomen de kandidaten in de eerste aflevering van De Schaal van Pascale op hun werkplek voor de komende weken: een idyllische boomkwekerij in Gestel. Hier krijgen ze hun eerste opdracht voorgeschoteld. “We verwachten dat jullie vier grote borden draaien, vier kleine borden en vier soepborden”, kondigt Pascale aan. “Heel belangrijk is dat het één geheel is en dat jullie persoonlijke touch erin zit.” Drie maal vier identieke stuks uit de oven toveren, dat is een uitdaging met heel wat valkuilen. Dat weet ook Stephan: “Te snel bakken, luchtbellen, vocht in de oven, klei die begint te scheuren… er kan zo veel fout lopen. Je kan een beetje mikken naar iets bepaald, maar het zal altijd een verrassing blijven hoe het uit de oven komt.” “Het kan heel snel van goed naar dramatisch gaan”, vult Frederic aan.

Beste pottenbakker van Vlaanderen

Lucas laat zich inspireren door zijn favoriete album en wil in zijn servies de structuur van een echte vinylplaat leggen. Een origineel idee, waarmee hij de lat volgens Pascale bijzonder hoog legt. Julie gaat voor diverse kleurvlakken à la kunstenaar Mark Rothko en Jean-Yves voegt een vleugje romantiek toe aan zijn borden. Maar bij het snijden van de frivole randen kijkt de jury plots bedenkelijk toe. An brengt een ode aan haar overleden hondje Arthur en verwerkt zijn as subtiel in haar borden. Ook Anaïs brengt een eerbetoon, dan wel aan haar grootvader: beeldhouwer Roland Monteyne. Illustrator Sofie wil haar tekeningen in het servies verwerken. Tot plots de twijfel toeslaat en ook de eerste tranen komen…

Aflevering 2 De Schaal van Pascale

In de tweede aflevering van De Schaal van Pascale zien we dat de deelnemers twee dekselpotten dienen te draaien, die ze vervolgens ‘raku’ moeten stoken in een oven met temperaturen tot wel 1000 graden. Geen eenvoudige opdracht weet ook jurylid Rudie Delanghe: “Het unieke is dat je alles tegen de regels van de keramiek doet. In plaats van alles heel gelijkmatig op te stoken en af te koelen, doe je dat allemaal in slechts één uur.” Deze techniek is dus ver buiten de comfortzone van de pottenbakkers, ze is risicovol en de resultaten zijn quasi onvoorspelbaar. “Het venijn zit ‘m in de staart. Er kan heel veel fout lopen en bovendien komt elk foutje na het stoken naar boven”, vertelt Pascale Naessens. 

Pottenbakkers

Ook deze week laten de pottenbakkers hun creativiteit de vrije loop. Sofie brengt een ode aan haar mama die haar de liefde voor keramiek meegaf. “Ik maak twee potten die perfect in elkaar moeten passen, maar die ook zonder elkaar kunnen staan”, vertelt ze. Anaïs ziet het groots en wil twee stapelbare potten ontwerpen. “Ambitieus zijn is hier een troef”, vindt Pascale Naessens. Ook geen gebrek aan ambitie bij de andere pottenbakkers, zo wil An twee potten ontwerpen die dramatiek uitstralen. “Het leven is al saai genoeg”, lacht ze. 

Raku stoken

Wanneer de potten een eerste keer de oven ingaan, staan de zenuwen strak gespannen. En dat is niet onterecht, want het resultaat blijkt niet voor iedereen even gunstig… “Ik heb drama’s gezien toen ik de deur van de oven opendeed”, klinkt het bij Jean-Yves. Wanneer de pottenbakkers de laatste hand hebben gelegd aan hun artistieke creaties, is het tijd voor de grote finale: de raku-stook of de betere bbq met klei zeg maar. Na de stook worden de potten nog kort afgebakken in een ton met zaagsel om de gekende raku-craquelures te bekomen. Welke stukken zullen de immense temperatuurschok van 1000 graden overleven en welke niet? En ook aan het einde van deze aflevering moet één iemand de wedstrijd verlaten…

Aflevering 3 De Schaal van Pascale

In aflevering 3 van De Schaal van Pascale zien we dat er nog zes kandidaten in de running zijn om de beste pottenbakker van Vlaanderen te worden. Juryleden Pascale, Tortus en Rudie hebben twee pittige opdrachten voor hen klaar, waarbij creativiteit en beheersing cruciaal zijn. Voor de juryopdracht wagen ze zich volgens Kürt Rogiers aan ‘kabouterkeramiek’. Ze moeten een piepklein miniatuurvaasje van Tortus perfect zien na te maken. “Een hele moeilijke opdracht waarbij we jullie tot jullie limieten drijven” aldus Pascale. En dat weet ook Tortus: “It’s gonna be torture for you guys. You are already panicking, I can see it”, klinkt het. Het kleine vaasje heeft grote gevolgen en bepaalt wie rechtstreeks doorstoot naar de volgende aflevering. Blijven ademen en zo weinig mogelijk bibberen is de boodschap.

Vaas ontwerpen

En alsof deze uitdaging nog niet groot genoeg is, krijgen de kandidaten er nog een tweede bij. De masterclassopdracht klinkt eenvoudig: ontwerp een vaas. “Maar wel één waarbij je vertrekt vanuit de bloemen en op basis daarvan een bijpassende vaas maakt. Het moet dus één mooi geheel vormen”, aldus Pascale. “Ik heb letterlijk duizenden vazen gezien, dus ik hoop dat jullie me kunnen verrassen. Probeer echt iets nieuws te maken”, vult Tortus aan.

Ambitie deelnemers De Schaal van Pascale

Jean-Yves heeft grote ambities en wil met slabs werken, stroken van klei bovenop zijn art deco vaas met Keniaanse bloemen. Ook bij Sofie geen gebrek aan ambitie. Voor de droogbloemen die ze tijdens de lockdown verzamelde op weg naar haar oma maakt ze een vaas in de vorm van… een donut. “Technisch verschrikkelijk moeilijk”, weet Rudie. An brengt een ode aan de onvoorwaardelijke liefde voor haar nieuw samengesteld gezin, Stephan laat zich inspireren door de Japanse bloemschikkunst Ikebana en Lucas keert terug naar zijn kindertijd met een LEGO-vaas én LEGO-bloemen. Anaïs sluit met haar deelname aan De Schaal van Pascale een moeilijk hoofdstuk uit haar leven af en verwerkt die symboliek in haar vaas. “Meedoen aan deze wedstrijd is voor mij een overwinning na een periode waarin ik aan alles twijfelde en paniekaanvallen had.” Welke vaas overleeft de bakoven van 950° niet?

Aflevering 4 De Schaal van Pascale

“Porselein. Behandel mij heel zacht”, gaat het bekende liedje. Dat moeten de deelnemers ook in aflevering 4 doen. Pascale Naessens vraagt hen namelijk om een lichtobject te maken in porselein. “Ze zeggen dat porselein de diva van de keramiek is”, licht jurylid Rudie Delanghe toe. “Zoals elke diva heeft porselein ook haar kuren.” Extra ‘gentle’ en ‘mindful’ te werk gaan, is dus de boodschap volgens Tortus. Bovendien moeten de kandidaten hun creatie opdragen aan iemand die hen nauw aan het hart ligt. Het wordt een week vol emotie. Wie die overleeft, stoot door naar de halve finale van De Schaal van Pascale.

Verrassing voor De Schaal van Pascale deelnemers

“Heel de wereld van keramiek is voor mij zoals leren fietsen. Ik ben nog maar net mijn steunwieltjes kwijt en plots vragen ze me om op een eenwieler te fietsen… en tegelijk te jongleren. Dat is porselein voor mij”, vat Lucas het mooi samen. Hij ontwerpt een symfonische lamp voor zijn muzikale papa. Anaïs creëert dan weer een wandlamp om met haar inwonende oma te communiceren. Sofie’s lamp brandt voor haar vriend Yann, Stephan maakt een ode aan zijn overleden pluspapa en An brengt met haar creatie de erfelijke oogziekte van haar zoon Tom onder de aandacht, waar geen behandeling voor bestaat. Vlak voor het toonmoment staat de kandidaten nog een ontroerende verrassing te wachten…

Sgraffito

De veelzijdigheid van de pottenbakkers wordt ook deze week getest met de juryproef. Daarvoor moeten de kandidaten creatief zijn met sgraffito, waarbij een tekening of patroon gekrast wordt in de klei. “Een fijne en leuke techniek, maar je kan het ook heel snel verknoeien”, weet Pascale.

Halve finale De Schaal van Pascale

De halve finale van De Schaal van Pascale zie je op dinsdag 4 oktober.

* Let op: we werken in onze artikelen met affiliate links, waarbij we je verwijzen naar partners waarvan wij denken dat ze interessant voor jou zijn of aansluiten bij dit artikel. Wil je VlaamsKijken steunen, klik hier en ontdek alle mogelijkheden op een rijtje.

Altijd op zoek naar leuks om te kijken:

10 november 2022 /

Acteur