De wereld van de Chinezen seizoen 2 met Ruben Terlou

China speelt wereldwijd een steeds grotere rol. Onder president Xi Jinping wordt fors geïnvesteerd in verbinding en samenwerking. Bedrijvige Chinezen vestigen zich in groten getale in het buitenland. In de nieuwe VPRO-reisserie De wereld van de Chinezen zoekt documentairemaker en China-expert Ruben Terlou hen op. Wie zijn ze, wat willen ze bereiken en wat voor impact heeft hun aanwezigheid op de lokale bevolking? In Nederland is vanaf 18 februari 2024 het tweede seizoen te kijken; iedere zondag om 20.25 uur op NPO2.

Seizoen 2 De wereld van de Chinezen

China en de Chinezen veroveren de wereld. Niet met een leger maar met investeringen, infrastructurele projecten en met heel veel Chinezen die buiten China wonen en werken. Of het nu in Azië, Oceanië of Latijns-Amerika is, overal drukken Chinezen hun stempel op de wereld. In het tweede seizoen van De wereld van de Chinezen zet Ruben Terlou * zijn zoektocht naar de invloed van China voort. Hij bezoekt vijf nieuwe landen, waar China’s invloed de afgelopen jaren steeds voelbaarder werd. Aan de hand van indrukwekkende persoonlijke verhalen legt hij de effecten van China’s geopolitiek bloot.

De wereld van de Chinezen gemist

De wereld van de Chinezen is vanaf zondag 18 februari 2024 wekelijks om 20.25 uur te kijken op NPO2. Heb je de afleveringen gemist? Wil je het eerste seizoen nogmaals kijken? Dan kan dit via NPO Start. De aflevering van seizoen 2, die nog niet op tv zijn geweest, kun je kijken via NPO Plus. Wil je vanuit België of elders over de Nederlandse grens kijken, zorg dan voor een VPN Verbinding, die je op Nederland zet en ga dan naar NPO Start.

Terug naar de inhoud van de afleveringen, beginnende bij het tweede seizoen, maar als je verder leest ontdek je ook alles over het eerste seizoen van De wereld van de Chinezen van Ruben Terlou.

De wereld van de Chinezen 2024

De Chinese leider Xi Jinping wil de wereld niet alleen veroveren met een Nieuwe Zijderoute, maar ook door overal in de wereld te verschijnen als gulle vriend en royale geldverstrekker. Het China Aid for Shared Future logo duikt steeds vaker op. Opvallend vaak in ontwikkelingslanden, landen met een makkelijk te beïnvloeden bestuur of landen met een – voor China – strategische ligging. Die leningen en hulp hebben dus een prijs: politieke invloed, toegang tot strategische grondstoffen of strenge leningsvoorwaarden met havens of bouwprojecten als onderpand. Wie beter kijkt ziet al gauw het eigenbelang van een land hongerig naar wereldmacht. 

Solomoneilanden

Zo ook op de Solomoneilanden, een kleine eilandstaat in de Stille Oceaan die diplomatieke relaties met Taiwan verbrak en de banden met China aanhaalde. Ruben ziet hier hoe China’s inmenging oude etnische conflicten doet oplaaien.

Laos

In Laos belandt Ruben in een dorp dat in zijn geheel werd verplaatst voor de aanleg van een Chinese spoorlijn. Een stukje verderop ziet hij hoe met hulp van China gebouwde dammen dramatische effecten hebben op de visstand en daarmee op het leven aan de Mekong, zowel in Laos als in Thailand.

Suriname

Aan de andere kant van de wereld, in Suriname, is China al even onmiskenbaar aanwezig, niet alleen door de torenhoge schulden die de voormalige Nederlandse kolonie opbouwde, maar ook door de schade aan het milieu. Zo was de vervuiling van het Brokopondomeer (dat je zag in Echte Meisjes In De Jungle) als gevolg van Chinese goudwinning vorig jaar groot nieuws. Niet iedereen in China profiteerde van de grote vooruitgang en daarom beproeven deze Chinezen hun geluk elders. In het Surinaamse oerwoud ontmoet Ruben hen, waar zij onder erbarmelijke omstandigheden goud delven.

Australië

Aan de Australische westkust gaat Ruben op pad met lokale kreeftenvissers. Zij werden hard geraakt door de recente handelsoorlog met China. Australië is weliswaar bondgenoot van het Westen, maar de zakken worden er – veel meer dan in andere Westerse landen – gevuld door handel met China.

Mongolië

En in het in naam democratische Mongolië ontdekt Ruben hoe groot de invloed van China op mensenrechten is, ook buiten haar eigen landsgrenzen. Onder druk van China worden daar activisten die anti-Chinese geluiden laten horen gevangengezet. Ook zijn etnische Mongolen die vanwege de toenemende repressie uit China vluchten er niet veilig.

Onderstaande schreven we over seizoen 1 van De wereld van de Chinezen:

De wereld van de Chinezen

De wereld van de Chinezen is een zevendelige reisserie van Ruben Terlou. Het is de eerste waarvoor hij geen voet in China heeft gezet. Van Kenia tot Cambodja en van Servië tot de Verenigde Staten; overal komt Ruben Terlou voor dit programma. Hij is getuige van een nieuwe wereldorde waarin China een hoofdrol speelt. Overal duiken Chinezen op met een bijna onbeperkte werklust, de modernste technologie en heel veel geld. Wat bezielt hen? Wordt hun aanwezigheid vooral gezien als een kans of meer als een bedreiging? Luisterend naar hun verhalen én die van lokale bewoners gaat Ruben op zoek naar antwoorden.

Ruben Terlou ken je van de serie Langs de oevers van de Yangtze.

Radeloze dorpelingen

In Kenia reist Ruben met een Chinese trein, bestuurd door Chinese machinisten, over een door de Chinezen aangelegd en gefinancierd spoor. Hij gaat naar Servië en ontdekt daar dat China innige banden met de regering onderhoudt en de zware industrie heeft overgenomen, met grote vervuiling en radeloze Servische dorpelingen tot gevolg. En in Cambodja ziet hij hoe in ijltempo een enorme gokstad verrijst waar meer Chinezen dan Cambodjanen wonen en waar van alles mag wat in China illegaal is.

Wat bracht Chinezen naar Nederland?

Ruben ziet in Madagaskar hoe de lokale bevolking op Chinese katoenplantages werkt. En in de Verenigde Staten spreekt hij met Chinese dissidenten die groot fan blijken te zijn van Donald Trump. In Italië maakt hij mee hoe Chinese teams de scholen tijdens de coronacrisis met grof geschut ontsmetten. En de Chinezen ondanks hun angst voor het virus door blijven werken in de textielindustrie waarin zij de Italianen zo sterk beconcurreren. Ruben gaat in de laatste aflevering ook in eigen land in gesprek met Chinezen om te horen wat hen naar Nederland heeft gebracht.

Ruben Terlou

De wereld van de Chinezen is een serie over één van de grote thema’s van de 21e eeuw, maar heeft een opvallend intieme en poëtische stijl. Met zijn empathische interviews maakt Ruben Terlou wederom zeer persoonlijke portretten.

Kenia

De opmars van China in Afrika is groot. Aan de oostkust van Kenia, in de haven van Mombasa, komt de Nieuwe Zijderoute van China aan land. Ruben reist in een Chinese trein met een Chinese machinist over een door Chinezen aangelegd spoor, dwars door safariparken, naar de hoofdstad Nairobi. Hier woont hij de Chinees Nieuwjaar-viering op het Confucius Instituut bij en ziet Kenianen in vloeiend Chinees de liefde voor het Chinese moederland bezingen.

Maar Ruben ontdekt dat de komst van de Chinezen en hun investeringen ook tot conflicten leidt. Op de savanne kijken Masai naar Chinese digitale televisie en vertellen over een gewelddadige escalatie waarbij een Chinees het leven liet, en de Keniaanse Richard overkwam iets wat hij alleen maar kende van verhalen uit de koloniale tijd. De Chinese pannenkoekenbakker in Nairobi leeft in een heel andere werkelijkheid, hij komt om geld te verdienen om een huis in China te kopen voor zijn zoon. En omdat de verkoop van pannenkoeken te weinig oplevert, waagt hij de gok in het lokale Chinese casino.

Cambodja

Aan de kust van Cambodja is in enkele jaren een slapend backpackersdorp getransformeerd tot een gigantische stad bestaande uit casino’s, hotels en nachtclubs. Sihanoukville wordt gebouwd en bevolkt door Chinezen en staat bekend als een plek waar dromen werkelijkheid kunnen worden. De snelgroeiende stad overstroomt in het regenseizoen niet alleen regelmatig, maar heeft een welhaast magnetische aantrekkingskracht waardoor Chinese investeerders en gelukszoekers de stad overspoelen. De Cambodjanen zijn sterk in de minderheid, kunnen de concurrentie niet aan, en herkennen hun stad niet meer terug nu overal Chinese billboards te zien zijn. Ruben drinkt met de baas van een nachtclub cognac van 6000 dollar per fles. Hij leert er een Chinese danseres kennen. En ontmoet een Cambodjaanse arbeider die vrienden en familie is verloren nadat een Chinees bouwproject instortte.

Madagaskar

Dat de Chinezen zich in alle uithoeken van de wereld vestigen wordt wel bewezen door hun aanwezigheid op het exotische en afgelegen Madagaskar. Hoewel het land rijk is aan natuurlijke bronnen, is de bevolking er arm. Chinese bedrijven doen daarom graag zaken in het land, want er is een hoop te halen en arbeid is goedkoop. Aan de kust duikt Ruben met lokale vissers naar zeekomkommers. Hij spreekt de bemanning van een Chinese vissersvloot die net aan de ketting is gelegd door de nieuwe president van Madagaskar. In het binnenland ziet Ruben hoe hele families, van jong tot oud en onder een brandende zon, op Chinese katoenplantages werken. En hij heeft een ontroerende ontmoeting met een Chinese katoenbaas. Zijn investering heeft desastreus uitgepakt waardoor hij nu al jaren in zijn fabriek woont. Omdat hij bang is dat zijn laatste bezittingen worden gestolen durft hij de plek niet te verlaten.

Servië

De vriendschap tussen Servië en China is een innige dankzij het door de landen gedeelde communistische verleden. Het NAVO-bombardement op de Chinese ambassade ten tijde van de Kosovo-oorlog heeft de verbondenheid gesterkt. China is een belangrijke economische partner van Servië. Andersom is Servië voor China een toegangspoort tot Europa en van groot geostrategisch belang. Geen wonder dus dat de Chinezen er spoorlijnen uitrollen en de noodlijdende zware industrie hebben overgenomen. Maar voor die steun wordt door de Serviërs een fikse prijs betaald; de staalfabriek die door de Chinezen weer volop draait leidt tot vreselijke vervuiling en radeloze dorpsbewoners. In de goud- en kopermijnen leert Ruben een vrouw kennen. Zij heeft juist voor de liefde haar familie in China achtergelaten. En viert hij met de Chinese mijnwerkers Chinees Nieuwjaar. Normaliter is dat een feestelijke avond maar nu overheersen bedrukte gezichten; de pandemie in Wuhan is net uitgebroken.

* Let op: we werken in onze artikelen met affiliate links, waarbij we je verwijzen naar partners waarvan wij denken dat ze interessant voor jou zijn of aansluiten bij dit artikel. Wil je VlaamsKijken steunen, klik hier en ontdek alle mogelijkheden op een rijtje.

Altijd op zoek naar leuks om te kijken:

3 maart 2024 /

Tips