Veerkracht van Volendam: docu over de cafébrand

KRO-NCRV zendt deze week – van maandag 4 januari tot en met woensdag 6 januari – om 22.15 uur op NPO 2 de documentaire De Veerkracht van Volendam uit. Het gaat over de cafébrand die destijds aan veertien jonge levens het leven kostte. Voor het eerst deel John Veerman – bedrijfsleider van café De Hemel – zijn verhaal.

Eerder was bij de EO deze indrukwekkende documentaire te zien: Volendam: 20 jaar na de brand.

De Veerkracht van Volendam

De Veerkracht van Volendam De cafébrand, die destijds 14 levens kostte, raakt iedereen in Volendam, maar niet iedereen deelt zijn ervaringen van die rampnacht. In De Veerkracht van Volendam verbreekt de bedrijfsleider van café De Hemel voor het eerst in twintig jaar het stilzwijgen. John Veerman deelde zijn verhaal nooit uit piëteit met slachtoffers en nabestaanden. Twee decennia na het drama vindt een nieuwe generatie dat het tijd is om te praten. Je ziet het van maandag 4 januari t/m woensdag 6 januari (22.15, NPO 2) bij KRO-NCRV in de nieuwe driedelige documentaireserie De Veerkracht van Volendam.

Gerie Smit schreef eerder over deze heftige gebeurtenis het boek Nieuwe handen.

Aflevering 1: De nacht 

Linda Jonk zit met haar vriendinnen aan de bar van café De Hemel en ziet hoe na twaalven sterretjes rondgaan. Het licht gaat uit en de sfeer is optimaal. Tot de kersttakken aan het plafond vlamvatten. Korte tijd later ziet Linda een bal vuur op zich afkomen. Ze probeert het vuur in haar haar te doven met haar handen, maar het lukt niet: “Toen heeft de barkeeper een schuimblusser op ons gezet en was het rustig, want mijn haar was uit.” 

Barman René Schilder kan het zich niet meer herinneren. Hij raakt zwaargewond en zegt nu over die nacht: “Het mooie nylon shirt dat ik speciaal had uitgezocht zie ik in één keer vlamvatten. En vanaf dat moment: knoppie om, zwart voor de ogen, weet ik eigenlijk niets meer.” Onder de toegesnelde brandweermensen is ook de jonge vrijwillige aspirant-brandweerman Jos Kras. Hij moet nu als hulpverlener het café in waar hij zelf ieder weekend zit en veel mensen kent. Hij helpt die chaotische nacht tientallen brandslachtoffers. “Voordat ik uitstapte hingen er al een aantal mensen aan mijn pak te trekken en schreeuwen. Jos help ons, we willen koeling. Het doet zo’n pijn. En dan kijk je en je denkt: dit zijn bekenden van mij, maar ik herken ze niet.”

John Veerman is nog maar net bedrijfsleider van de drie boven elkaar gelegen cafés als in de bovenste de brand uitbreekt: “In den beginne dan ben je helper, al heel snel werd ik getuige, maar ik werd ook verdachte. Niemand wilde toen in mijn schoenen staan. Uiteindelijk heeft dat zijn tol wel geëist.”

Tien jaar geleden bracht Eddy Veerman een boek uit met interviews met overlevenden en nabestaanden.

Aflevering 2: Verdriet achter de voordeur 

Na enige tijd pakken de mensen van Volendam het leven weer op en verstommen de gesprekken over de nacht. De Volendammers willen vooruitkijken en niet meer omkijken. Maar hoe kan je verder na zo een traumatische gebeurtenis? Linda Jonk raakt zwaargewond en moet vechten voor haar herstel: “Ik had geen tijd voor rouw of verdriet. Daarom kwam bij mij de klap pas veel later.” 

Kees de Boer wil na de brand gewoon verder met zijn puberleven. De ervaringen van de nacht stopt hij weg, maar 3 jaar geleden loopt hij tegen de muur op: “Het ging toen mis. Ik kon mijn werk niet meer goed doen. Mijn hoofd werkte niet meer. Ik maakte mezelf van alles wijs.” Met steun van zijn vader en met behulp van therapie weet Kees zijn verdriet te verwerken en een nieuwe weg in te slaan. 

Ingrid Schokker raakt niet alleen gewond, maar verliest ook haar broer Eric bij de brand. Maar ze kan haar verdriet daarover moeilijk kwijt: “Wij werden overschaduwd door het verdriet van onze ouders. Dus je eigen verdriet staat een beetje aan de kant. Want de situatie van je ouders is uiteraard heftiger dan die van jou zelf.”

Leo Fijen schreef eerder het boek De Ouders van Volendam.

Aflevering 3: Delen doet helen 

Linda Jonk is een van de drijvende krachten achter het evenement Volendam Spreekt waarbij mensen voor het eerst hun verhaal gaan delen met het dorp. De spreekavonden zijn noodgedwongen uitgesteld vanwege Corona. De deelnemers houden nu contact via het beeldscherm met sprekerscoach Margreet Jacobs. Al tijdens de eerste voorbereidende bijeenkomst ziet zij dat de groep elkaars verhalen aanvult, waardoor ontbrekende puzzelstukjes soms na 2 decennia op hun plek vallen. 

Oud bedrijfsleider John Veerman: “Nu ben ik er pas achter gekomen wat het al die twintig jaar met mij heeft gedaan. Ik merk hoe belangrijk praten kan zijn. Met de wetenschap van nu, had ik dat wel eerder willen doen. Dat heelt. Dat helpt.” Linda Jonk: “Ik durf mijn verhaal nu ook in Volendam te delen omdat ik zie dat het helend werkt. Door je verhaal te vertellen kun je een ander helpen. Er zit een diepere laag achter. Het is niet alleen over ellende praten, maar gaat vanuit veerkracht.” 

De Veerkracht van Volendam, vanaf maandag 4 januari 2021, 22.15 uur bij KRO-NCRV op NPO 2.

Foto: KRO-NCRV

* Let op: we werken in onze artikelen met affiliate links, waarbij we je verwijzen naar partners waarvan wij denken dat ze interessant voor jou zijn of aansluiten bij dit artikel. Wil je VlaamsKijken steunen, klik hier en ontdek alle mogelijkheden op een rijtje.

Altijd op zoek naar leuks om te kijken:

4 januari 2021 /

Tips