Roofkunst seizoen 2 van Erik Dijkstra over gestolen kunstwerken

Erik Dijkstra onderzoekt in Roofkunst seizoen 2 weer de pijnlijke geschiedenis van gestolen kunstwerken. De vierdelige serie is sinds vrijdag 26 mei wekelijks om 22.20 uur te kijken bij BNNVARA op NPO2. Ontdek hier alvast meer over de kunstwerken uit Roofkunst seizoen 2.

Omstreden herkomst van kunstwerken

Op 19 december 2022 bood minister-president Mark Rutte namens de Nederlandse staat excuses aan voor het slavernijverleden. Eindelijk erkent Nederland deze zwarte bladzijde uit onze geschiedenis. Maar dat werpt ook nieuw licht op een hoop andere zaken. Want hoe zit het met kunstvoorwerpen die tijdens de koloniale overheersing geroofd zijn? Wordt het niet tijd om deze objecten terug te geven, of ligt dat ingewikkelder dan op het eerste gezicht lijkt? De diamant van Banjarmasin, bijvoorbeeld, is in 1859 meegenomen door Nederlandse troepen toen zij met geweld de stad overnamen. Waarom is deze diamant onderdeel van de vaste collectie van het Rijksmuseum?

Roofkunst

In Roofkunst, geregisseerd door Emmy-winnaar Hans Pool, onderzoekt Erik Dijkstra de omstreden herkomst van dit soort kunststukken. Hij kijkt of wat binnen de context van die tijd legitiem leek, nog wel past in ons huidige tijdsgewricht. In het voorjaar van 2021 maakten Erik Dijkstra en Hans Pool, die je kent van Paradijs Canada, het eerste seizoen van Roofkunst.

Recent zag je van Erik Dijkstra nog een indrukwekkend programma op tv: Staken op leven en dood over de April-meistakingen.

Roofkunst: kunstwerken die worden besproken

In iedere aflevering staat één kunstobject centraal dat momenteel in een Europees museum ligt, en daar vaak onder dubieuze omstandigheden beland is. In de eerste aflevering reist Erik naar Indonesië en onderzoekt het verhaal achter de diamant van Banjarmasin, en spreekt mogelijke erfgenamen. En hoe zit het met de verenkroon van Moctezuma die op dit moment in Wenen te bewonderen is in plaats van Mexico? Ook onderzoekt Erik Dijkstra of het de Chinese overheid gaat lukken om de pronkstukken uit het Zomerpaleis weer bij elkaar te brengen. En waarom is één specifieke schat van Benin niet teruggegeven? Waarom doet het museum in Parijs, waar dit prachtige en levensgrote ijzeren beeld van een god te zien is, zo geheimzinnig over dit beeld?

Erik Dijkstra over Roofkunst

Erik Dijkstra vertelt: “Roofkunst gaat niet alleen over het teruggeven van kunst, het gaat ook over de krampachtige manier waarop wij omgaan met ons koloniale verleden. Dat maakt deze serie urgenter dan ooit.”

Roofkunst kijken

Roofkunst is een coproductie van Hazazah Pictures en BNNVARA. Je kunt het programma vier weken lang kijken op vrijdagavond om 22.20 uur bij BNNVARA op NPO2. Roofkunst terugkijken doe je via NPO Start en NPO Plus. Wil je vanuit het buitenland kijken, zorg dan voor een VPN Verbinding, die je op Nederland zet. Je kunt dan ook de afleveringen van seizoen 1 nog terugkijken. Ze zijn allemaal te vinden onder Roofkunst.

Afleveringen Roofkunst

De diamant van Banjarmasin

De diamant van Banjarmasin behoorde ooit tot de sultan van Banjarmasin. Nadat de sultan kwam te overlijden in 1859 werd de stad met geweld overgenomen door Nederlandse troepen en werd de diamant als roofbuit meegenomen naar Nederland. De diamant belandde uiteindelijk in het depot van het Rijksmuseum en is sinds een paar jaar onderdeel van de vaste collectie. Erik Dijkstra spreekt o.a. Hilmar Farid, directeur van het ministerie van Cultuur in Indonesië. Ook spreekt hij met verschillende afstammelingen van het sultanaat van Banjarmasin. Als de diamant terugkeert naar Indonesië, van wie zou deze dan zijn en waar zou die naartoe gaan?

De verenkroon van Moctezuma

In 1519 bereikte een leger van Spaanse veroveraars onder leiding van Hermán Cortés de oevers van Mexico. Cortés werd hartelijk verwelkomd door de Azteekse heerser Moctezuma II, die hem een verenkroon cadeau gaf. Een historische gebeurtenis die uiteindelijk uitmondde in de bloederige kolonisatie van het Zuid-Amerikaanse continent. Vijfhonderd jaar later kan het object aanschouwd worden in het museum van Volkenkunde in Wenen. Erik Dijkstra onderzoekt hoe het daar terecht is gekomen. Wat vinden de presidenten van Oostenrijk en Wenen van deze kwestie? Hoe kijken onderzoekers aan tegen mogelijk vervoer van de breekbare en waardevolle verenkroon?

De vernietiging van het Zomerpaleis

In 1860 vernietigden Franse en Engelse troepen het Zomerpaleis in Beijing. Vele objecten die tijdens de verwoesting van het paleis werden meegenomen, maken deel uit van private kunstcollecties of zijn beland in diverse musea in Europa en Amerika. The Zodiac Heads zijn symbool geworden voor de verwoesting en ondergang van het Zomerpaleis, wat men in China ‘de eeuw van de vernedering’ noemt. Hoewel een aantal van de hoofden gevonden of teruggekocht zijn, is een deel nog steeds spoorloos verdwenen. Gaat het de Chinese overheid lukken alle twaalf hoofden weer bij elkaar te brengen, en hoe ver zijn ze bereid hiervoor te gaan?

De schatten van Benin & Gou

In 2018 startte president Macron tijdens een trip naar Afrika eindelijk de dialoog over roofkunst. Zijn eerste initiatief was om een collectie van 26 objecten terug te geven aan Benin. Musée du Quai Branly nam deel aan een onderzoek, dat resulteerde in het besluit om in 2022 de schatten te restitueren aan Benin. Maar één zeer geliefd voorwerp zit niet bij de teruggegeven voorwerpen. Gou, een prachtig en levensgroot ijzeren beeld van een god, gesmeed door de smid van de koning, blijft achter in Parijs. Erik Dijkstra onderzoekt waarom dit specifieke object niet is teruggegeven. En waarom doet het museum zo geheimzinnig over dit beeld?

Foto: Hazazah / BNNVARA

* Let op: we werken in onze artikelen met affiliate links, waarbij we je verwijzen naar partners waarvan wij denken dat ze interessant voor jou zijn of aansluiten bij dit artikel. Wil je VlaamsKijken steunen, klik hier en ontdek alle mogelijkheden op een rijtje.

Altijd op zoek naar leuks om te kijken:

16 juni 2023 /

Tips