Borderline – documentaire over Europese grenzen op Canvas kijken

Wat doen grenzen met mensen? Dat zien we vanaf vanavond – zondag 14 november – om 22.00 uur op Canvas en VRT NU in Borderline. Dit is een zesdelige, internationale reeks documentaires over Europese grenzen en wat die doen met landschappen, gemeenschappen en mensen.

Auteursdocumentaire

Zes Europese filmmakers tonen hoe die stippellijntjes op de kaart in werkelijkheid heel diverse vormen kunnen aannemen en grote gevolgen hebben. De Vlaamse cineaste Annabel Verbeke (We will remember them) maakte een documentaire over de grens tussen Ierland en Noord-Ierland. De andere autersdocumentaires gaan over grenzen tussen Bosnië en Kroatië, Litouwen en Wit-Rusland,  Zweden en Noorwegen, Litouwen en Kaliningrad (Rusland), en Servië en Kroatië.

Borderline

Borderline duikt in het leven van mensen die dagdagelijks met die grenzen geconfronteerd worden. Hierdoor weerspiegelt ‘de grens’ op een unieke manier wat er zich aan beide zijden ervan afspeelt en hoe mensen naar elkaar kijken. Borderline vertelt het verhaal van een sterk veranderd Europa vanuit zijn diverse en tegelijk ambigue begrenzing, die het continent tegelijk samenhoudt en verdeelt.

Internationale productie

Borderline is een internationaal samenwerkingsproject dat begon in Vlaanderen (Canvas en Off World). Gaandeweg raakten heel wat internationale partners bij de productie betrokken. Filmmakers, producenten, technische en artistieke crew, filmfondsen en omroepen uit Noorwegen, Zweden, Litouwen, Kroatië, Slovenië, Ierland, Noord-Ierland, Italië en Samiland werkten mee aan dit bijzondere project.

The Wire

Je kunt op zondag 14 november kijken naar de documentaire The Wire van Tiha K. Gudac.

Op de grens tussen Slovenië en Kroatië ligt de prachtige Kupa-regio, genoemd naar de gelijknamige rivier. De streek ligt op de reisroute van vele vluchtelingen die de Europese Unie willen bereiken vanuit Bosnië. Om die instroom een halt toe te roepen, besloot Slovenië op zekere dag een groot hek en prikkeldraad te installeren op de grens met Kroatië, dwars de Kupa-streek. Daardoor werd Kroatië, lid van de EU maar niet van Schengen, ongewild een bufferstaat. Door de plaatsing van het hek kwam het dagdagelijkse leven rond de rivier nagenoeg tot stilstand. De bewoners leggen zich echter niet zomaar neer bij die politieke keuzes.

Where the World Ends

Op zondag 21 november wordt de documentaire Where the Wordl Ends van Anna Savchenko uitgezonden.

Op een uurtje rijden van de Litouwse hoofdstad Vilnius ligt de grens met Wit-Rusland. De controle is streng bij het verlaten van het ‘vrije Westen’ naar de ‘laatste dictatuur’ van Europa. Voor reizigers is het een erg tijdrovend en bijna absurd stukje theater. Maar helemaal rampzalig is het voor de mensen die elke dag met die grens worden geconfronteerd. De grens tussen Litouwen en Wit-Rusland is vandaag een totaal vergeten gebied waar het Schengen-akkoord dwars door dorpen, families en levens snijdt.

Four Seasons in a Day

Zondag 28 november is het de beurt aan de Vlaamse Annabel Verbeke en haar documentaire Four Seasons in a Day.

Four Seasons in a Day is een documentaire van Annabel Verbeke over de grens tussen Ierland en Noord-Ierland op een zucht van de brexit. Een ferry voert dagelijks passagiers over de Carlingford Lough, een adembenemende fjord die in het oosten van het eiland de grens vormt tussen Ierland en Noord-Ierland. Terwijl de grens onzichtbaar voorbijschuift, brengt de korte overtocht bij de passagiers uiteenlopende gevoelens aan de oppervlakte. Hoe diep het water tussen beiden kanten ook moge lijken, de onvoorspelbaarheid van het weer hebben ze hoe dan ook gemeen.

Radji/Gränsland

Radji/Gränsland is een film van Georg Götmark en John Utsi, die wordt uitgezonden op zondag 5 december.

In het meest noordelijke deel van Zweden en Noorwegen woedt er een diepgeworteld conflict over land en grenzen. Het is het thuisland van de Sami, een van de laatste autochtone grensoverschrijdende bevolkingsgroepen in Europa. De Sami zijn semi-nomadische rendierherders die al sinds mensenheugenis elke lente samen met hun kuddes vanuit Zweden over de grens met Noorwegen trekken, zeer tegen de zin van de plaatselijke autoriteiten. Maar volgens de Sami bewonen zij de streek al veel langer dan de Noren en de Zweden. Zij aanvaarden de wetten en regels dan ook niet van wat zij ‘kolonisten’ noemen.

Before They Meet

Op zondag 12 december kun je op Canvas kijken naar Before They Meet van Vytautas Puidokas.

Kaliningrad is een Russische ‘exclave’ aan de Oostzee, ingekneld tussen Polen en Litouwen. Aan beide kanten van de grens tussen Litouwen en Kaliningrad ligt er een ornithologisch studiecentrum. Daar onderzoeken wetenschappers zonder enig contact met elkaar de migratie van miljoenen vogels die over de grensregio vliegen. Vaak worden vogels gevangen die eerder al door de andere kant werden gevangen, geringd en zo bij wijze van spreke ‘genationaliseerd’. Deze zinloze dubbele identificering roept om meer samenwerking, maar dat is door allerhande vooroordelen niet zo evident.

Liberland

Liberland is de documentaire van Isabella Rinaldi, die je kunt kijken op zondag 19 december.

Op de grens tussen Servië en Kroatië, een regio waar de wreedheden van de Joegoslavische burgeroorlog nog altijd nazinderen, ligt een klein stukje niemandsland in een bocht van de Donau. Op dit nietige hoopje zand wil een Tsjechische politicus een nieuwe micro-natie oprichten: Liberland. Maar niet iedereen is even blij met deze nieuwe ‘natie’.

* Let op: we werken in onze artikelen met affiliate links, waarbij we je verwijzen naar partners waarvan wij denken dat ze interessant voor jou zijn of aansluiten bij dit artikel. Wil je VlaamsKijken steunen, klik hier en ontdek alle mogelijkheden op een rijtje.

Altijd op zoek naar leuks om te kijken:

14 november 2021 /

Tips