Apocalypse – La guerre des mondes over de Koude Oorlog

Na hun succesvolle Apocalypse-reeksen over de beide wereldoorlogen focussen Isabelle Clarke en Daniel Costelle in hun nieuwe zesdelige reeks La guerre des mondes op de Koude Oorlog, tussen 1945 en 1991. Te kijken vanaf vanavond – maandag 14 juni – om 21.20 uur bij Canvas (na De wereld van de Chinezen).

Apocalypse – La guerre des mondes

Isabelle Clarke en Danielle Costelle hanteren daarbij opnieuw hun beproefd en gewaardeerd recept. Louter aan de hand van archiefbeelden vertellen ze op een overzichtelijke en verhelderende manier het verhaal van vijftig jaar schijnvrede, gewapend evenwicht en lokale oorlogen die werden gestuurd door de supermachten in Oost en West. De beelden komen uit archieven in Oost en West, en werden zorgvuldig gerestaureerd en waar nodig ingekleurd.

Koude Oorlog

Na het einde van de Tweede Wereldoorlog kent de wereld vijftig jaar lang geen openlijk mondiaal conflict. Maar het evenwicht tussen het kapitalistische Westen en het communistische Oosten is wankel. Beide partijen beschikken over een angstaanjagend nucleair wapenarsenaal. Die wederzijdse afschrikking zorgt paradoxaal genoeg voor een halve eeuw van vrede en welvaart in het Westen. Vijftig jaar lang houden leiders als Stalin, Kroesjtsjov, Mao en Kennedy elkaar in balans. Of is het een wurggreep?

Verhitte momenten

Toch zijn er veel verhitte momenten tijdens deze Koude Oorlog. Vooral Azië is het decor van talrijke plaatselijke conflicten waarbij de supermachten elkaar bestrijden via andere landen en bevolkingsgroepen, onder meer in Indochina, Korea, Vietnam en Afghanistan. Hoe verschillend de slagvelden ook zijn, toch gaat het altijd om dezelfde oorlog tussen Oost en West. Altijd dezelfde wereldleiders achter de schermen, altijd doodsbange burgers op het terrein, door bommen verwoeste steden en streken, rijen uitgehongerde gevangenen. En altijd die dreiging dat de hele mensheid op elk moment in de apocalyps kon worden gestort.

De grote breuk (1945-1946)

1945. Het Westen maakt zich zorgen over de groeiende macht van Stalin in het Oosten. De communistische ideologie blijft zich verspreiden, tot in Indochina, waar Ho Chi Minh een langdurige oorlog tegen het Westen ontketent. Achter dit schijnbaar geïsoleerde conflict schuilt het begin van de Koude Oorlog. Spoedig zullen de Westerse wereld en het communistische blok openlijk om de macht strijden. Vooral nadat de Amerikanen in de zomer van 1945 een gloednieuw, uiterst efficiënt en verschrikkelijk wapen hebben gebruikt: de atoombom.

Groeiende angst (1947-1950)

1947. Uit angst dat het geteisterde Europa ten prooi zou vallen aan het communisme, lanceert Amerika het Marshall-plan, met massale hulp voorde wederopbouw van de Europese naties. De Fransen hebben ook hulp nodig in Indochina, waar Ho Chi Minh, verborgen in de jungle, zijn leger en zijn macht ziet groeien. Stalin heeft een blokkade opgelegd in Berlijn, maar hij geeft er de voorkeur aan zich te concentreren op zijn gloednieuwe atoombom. En de ‘rode golf’ blijft zich over de continenten verspreiden. In Korea breekt een oorlog uit tussen de communisten in het noorden en een berooide Zuid-Koreaanse leger. Truman stuurt zijn manschappen, maar er dreigt voor hen een waar debacle wanneer ze na aanvankelijk succes helemaal omsingeld worden door de vijand.  

De wereld beeft (1950-1952)

September 1950. In Korea sleept het conflict zich voort. Na een succesvolle landing bij Incheon, worden Generaal MacArthur en zijn troepen opnieuw verslagen bij de bevroren Yalu rivier. Ze worden er geconfronteerd met een nieuwe vijand: China. Truman overweegt de atoombom in te zetten. In Indochina krijgen de Fransen rake klappen. De gelijkenissen tussen de twee conflicten zijn frappant. Volgens de Franse generaal de Lattre zijn beide oorlogen één en dezelfde zijn; een oorlog voor vrijheid en tegen het communisme. En de echte vijand is Stalin.

De verovering (1953-1955)

Maart 1953. Stalin is dood. De kleine ‘vader der volkeren’ is nu niet meer dan een gebalsemd lijk, waar zijn potentiële opvolgers gretig hun respect voor komen betuigen. In Oost-Berlijn komt een golf van hoop over de Duitse arbeiders, maar die wordt door de Sovjets snel de kop ingedrukt. In Azië lopen de verhitte conflicten ten einde. De VS verlaten roemloos Korea, terwijl de Fransen in de val lopen van de Vietminh in de vallei van Dien Bien Phu. Het wordt hun laatste strijd in Vietnam. De Conferentie van Genève maakt Ho Chi Minh tot de onbetwiste leider van Noord-Vietnam, maar het Zuiden blijft in handen van het Westen. Wat zal Ho Chi Minh doen?

De muur (1956-1962)

1956. Kroesjtsjov maakt een einde aan de Stalin-jaren. Hij is vastbesloten om de USSR open te stellen voor de buitenwereld. “Mister K”, met zijn ronde, joviale gezicht, verrast de hele wereld door een bezoek te brengen aan de Verenigde Staten. Maar de man die de bloedige onderdrukking van de opstand in Boedapest goedkeurde, is niet zwak geworden. Zijn relatie met de pas verkozen president Kennedy zal allesbehalve vreedzaam zal zijn: de Berlijnse muur, de Cubaanse raketcrisis en de steun die hij Ho Chi Minh geeft in Vietnam…

De afgrond (1963-1991)

22 november 1963.  President Kennedy is zojuist vermoord in Dallas. Zijn opvolger Johnson laat zijn land verder zinken in het moeras van de Vietnamoorlog. Over een periode van tien jaar beleven drie miljoen jonge Amerikanen de hel. Op televisie uitgezonden beelden van de Vietnam-oorlog leiden vaak tot vredesprotesten. En in 1973 roept Amerika zijn jongens naar huis. Het is een overwinning voor de communistische wereld. Maar de USSR is verzwakt. Al snel eisen de satelliet-sovjetrepublieken hun vrijheid op. In 1989 valt de Berlijnse muur, gevolgd door de implosie van het Sovjet-imperium. De rode vlag met de gouden ster valt van de torens van het Kremlin. Dit is het einde van de Koude Oorlog. De oorlog der werelden is voorbij.

Foto: Canvas – CC&C

* Let op: we werken in onze artikelen met affiliate links, waarbij we je verwijzen naar partners waarvan wij denken dat ze interessant voor jou zijn of aansluiten bij dit artikel. Wil je VlaamsKijken steunen, klik hier en ontdek alle mogelijkheden op een rijtje.

Altijd op zoek naar leuks om te kijken:

14 juni 2021 /

Tips